Công nghệ AI hỗ trợ thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh cho các vận động viên thể thao.
TS. Nguyễn Trọng Nguyên - Phó Giám đốc (TT HLTT QG)
ThS. Phạm Ngọc Hải - Phòng Khoa học và Y học thể thao (TT HLTT QG)
Thể thao hiện đại có đặc điểm là gây căng thẳng mạnh về thể chất, tinh thần và cảm xúc. Quá trình chuẩn bị cho các cuộc thi thường bao gồm việc tập luyện hai hoặc thậm chí ba lần một ngày, khiến thời gian nghỉ ngơi và phục hồi thể lực ngày càng ít. Các biện pháp và phương tiện phục hồi khả năng thể chất của vận động viên (VĐV) phải phù hợp với bản chất hoạt động được thực hiện. Một trong những biện pháp phục hồi đầu tiên và chủ yếu là dinh dưỡng, chủ yếu có khả năng mở rộng ranh giới thích nghi của cơ thể vận động viên với hoạt động thể chất cực độ. Việc lập kế hoạch chế độ ăn uống hợp lý cho vận động viên với việc bổ sung năng lượng tiêu hao bắt buộc và duy trì cân bằng nước cho cơ thể là yêu cầu quan trọng khi tổ chức quá trình tập luyện [5].
Các vận động viên có trình độ cao phải thích nghi trong suốt cuộc đời thi đấu của mình không chỉ với chế độ tập luyện cụ thể mà còn với chế độ ăn 4-5 bữa, điều này cần thiết để đảm bảo cung cấp chất dinh dưỡng đồng đều. Khối lượng luyện tập khổng lồ, khiến việc lập chế độ ăn uống hợp lý trở nên rất khó khăn, vì thời gian nghỉ giữa bữa ăn và luyện tập phải ít nhất là 1,5 giờ. Việc tổ chức chế độ dinh dưỡng hợp lý cho VĐV tập luyện tại các Trung tâm huấn luyện thể thao quốc gia bước đầu đã được nghiên cứu triển khai áp dụng ở một số môn thể thao, tuy nhiên còn gặp nhiều khó khăn và chưa thể triển khai thực hiện đồng bộ trên tất cả các VĐV do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan.
Với phạm vi tiếp cận, thông tin chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn biết AI và các công nghệ hiện đại khác có thể giúp mở ra hướng thực hiện hiệu quả nhiệm vụ này.
II. NỘI DUNG
1. Tầm quan trọng của dinh dưỡng hợp lý trong hệ thống tập luyện VĐV.
Mức độ căng thẳng về thể chất và thần kinh cao đặc trưng của thể thao hiện đại, liên quan đến khối lượng và cường độ luyện tập đáng kể cũng như áp lực thi đấu, gây ra sự kích hoạt quá trình trao đổi chất trong cơ thể, kích thích quá trình sản xuất năng lượng, từ đó quyết định nhu cầu tăng lên về các chất dinh dưỡng và năng lượng thiết yếu. Mục đích chính của chế độ dinh dưỡng hợp lý đối với vận động viên là bù đắp tối ưu lượng năng lượng và chất dinh dưỡng đã tiêu hao. Nó dựa trên ba nguyên tắc chính:
- Sự phù hợp giữa giá trị năng lượng của chế độ ăn với năng lượng tiêu hao;
- Chế độ ăn uống cân bằng về các chất dinh dưỡng thiết yếu và các yếu tố dinh dưỡng cần thiết liên quan đến một môn thể thao cụ thể;
- Lựa chọn hình thức dinh dưỡng đầy đủ nhất (thức ăn, món ăn) và số lượng bữa ăn trong ngày.
Đồng thời, điều đặc biệt quan trọng là chỉ số về ảnh hưởng của các yếu tố dinh dưỡng đến từng khía cạnh của quá trình trao đổi chất nhằm nâng cao mức độ hoạt động thể chất tổng thể và phát triển các phẩm chất quan trọng để cải thiện kỹ năng thể thao như sức mạnh, tốc độ và sức bền.
Ngoài ra, khi biết được giá trị dinh dưỡng và mục đích của từng chất dinh dưỡng, chúng ta có thể chủ động tác động đến hoạt động chức năng của cơ thể thông qua việc tạo ra nhiều chế độ ăn khác nhau, thúc đẩy sự phát triển của cơ xương, loại bỏ mỡ thừa và tăng hiệu suất cũng như sức bền.
Theo các nhà khoa học, chế độ dinh dưỡng của vận động viên cần tuân thủ các nguyên tắc về tính đầy đủ, đầy đủ chất, cân bằng, phong phú và cá nhân hóa trong việc tiêu thụ thực phẩm [1, 2, 3].
Cơ sở của chế độ dinh dưỡng hợp lý cho vận động viên là lượng calo phù hợp với cường độ tập luyện, đảm bảo cung cấp cân bằng protein, chất béo và carbohydrate, cũng như vitamin và vi chất dinh dưỡng. Đồng thời, dinh dưỡng cho các VĐV cần đáp ứng không chỉ yêu cầu về việc đảm bảo quá trình tập luyện hiệu quả và đạt được kết quả thể thao tối đa, mà còn hỗ trợ sự phát triển và đáp ứng nhu cầu về chất dinh dưỡng và năng lượng. Chế độ dinh dưỡng được tổ chức hợp lý giúp củng cố sức khỏe, nâng cao khả năng thể thao, hỗ trợ quá trình phục hồi và thích nghi với các cường độ tập luyện.
Chế độ dinh dưỡng được tổ chức hợp lý giúp củng cố sức khỏe, nâng cao khả năng thể thao, hỗ trợ quá trình phục hồi và thích nghi với các cường độ tập luyện. Nhưng việc đạt được sự cân bằng của tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết không phải là điều dễ dàng, đặc biệt là nếu một người không có đủ kiến thức về dinh dưỡng. Đây chính là lúc các công cụ trí tuệ nhân tạo tạo công thức nấu ăn hiện đại dựa trên AI phát huy tác dụng [4].
Ảnh của mixetto, iStock.
2.Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi cách tiếp cận dinh dưỡng như thế nào.
Sự phát triển của công nghệ máy móc và trí tuệ nhân tạo đã giúp tạo ra các dịch vụ giúp VĐV ăn uống khoa học, tiết kiệm thời gian và công sức. Máy tạo công thức nấu ăn hoạt động theo những nguyên tắc khác nhau. Nhưng tất cả đều sử dụng thuật toán mạnh mẽ để chọn món ăn. Đồng thời, việc sử dụng các giải pháp AI mang lại một số lợi thế.
Đầu tiên là cá nhân hóa. AI phân tích sở thích, mục tiêu (giảm cân, tăng cân, duy trì cân nặng), hạn chế về chế độ ăn uống (ví dụ: chế độ ăn không chứa gluten hoặc chế độ ăn keto) của người dùng và đưa ra các công thức nấu ăn đáp ứng các thông số này.
Thứ hai là tối ưu hóa chế độ ăn uống. Các dịch vụ có thể tính đến lượng calo tiêu thụ hàng ngày và tỷ lệ protein, chất béo, carbohydrate và carbohydrate, không chỉ giúp đa dạng hóa thực đơn mà còn tuân thủ các tiêu chuẩn về tiêu thụ chất dinh dưỡng.
Thứ ba là tính đến các sản phẩm có sẵn. Một số ứng dụng cho phép bạn nhập những nguyên liệu có sẵn ở nhà và tạo danh sách các món ăn có thể chế biến dựa trên những nguyên liệu đó, giúp bạn không cần phải tự tìm kiếm công thức nấu ăn.
3. Top 5 dịch vụ tạo công thức nấu ăn
Trợ lý nấu ăn GPT
ChefGPT là trợ lý nấu ăn sử dụng AI, cung cấp cho người dùng những công thức nấu ăn được cá nhân hóa. Nó bao gồm nhiều chế độ hoạt động cùng một lúc. Ví dụ, PantryChef tạo ra các món ăn dựa trên các nguyên liệu mà người dùng có. MasterChef điều chỉnh công thức nấu ăn của người dùng sao cho phù hợp với nhu cầu và sở thích ăn uống. Và MacrosChef cung cấp những ý tưởng về bữa ăn phù hợp với mục tiêu thể dục của người dùng.
Sự phát triển của công nghệ máy móc và trí tuệ nhân tạo đã giúp tạo ra các dịch vụ giúp VĐV ăn uống khoa học, tiết kiệm thời gian và công sức. Máy tạo công thức nấu ăn hoạt động theo những nguyên tắc khác nhau. Nhưng tất cả đều sử dụng thuật toán mạnh mẽ để chọn món ăn. Đồng thời, việc sử dụng các giải pháp AI mang lại một số lợi thế.
Đầu tiên là cá nhân hóa. AI phân tích sở thích, mục tiêu (giảm cân, tăng cân, duy trì cân nặng), hạn chế về chế độ ăn uống (ví dụ: chế độ ăn không chứa gluten hoặc chế độ ăn keto) của người dùng và đưa ra các công thức nấu ăn đáp ứng các thông số này.
Thứ hai là tối ưu hóa chế độ ăn uống. Các dịch vụ có thể tính đến lượng calo tiêu thụ hàng ngày và tỷ lệ protein, chất béo, carbohydrate và carbohydrate, không chỉ giúp đa dạng hóa thực đơn mà còn tuân thủ các tiêu chuẩn về tiêu thụ chất dinh dưỡng.
Thứ ba là tính đến các sản phẩm có sẵn. Một số ứng dụng cho phép bạn nhập những nguyên liệu có sẵn ở nhà và tạo danh sách các món ăn có thể chế biến dựa trên những nguyên liệu đó, giúp bạn không cần phải tự tìm kiếm công thức nấu ăn.
3. Top 5 dịch vụ tạo công thức nấu ăn
Trợ lý nấu ăn GPT
ChefGPT là trợ lý nấu ăn sử dụng AI, cung cấp cho người dùng những công thức nấu ăn được cá nhân hóa. Nó bao gồm nhiều chế độ hoạt động cùng một lúc. Ví dụ, PantryChef tạo ra các món ăn dựa trên các nguyên liệu mà người dùng có. MasterChef điều chỉnh công thức nấu ăn của người dùng sao cho phù hợp với nhu cầu và sở thích ăn uống. Và MacrosChef cung cấp những ý tưởng về bữa ăn phù hợp với mục tiêu thể dục của người dùng.
Ảnh của ChefGPT.
Dịch vụ này có cơ sở dữ liệu rộng lớn (hơn 55.000 công thức nấu ăn) và được cập nhật thường xuyên. Ứng dụng này có phiên bản miễn phí với các tính năng hạn chế (tối đa mười thế hệ mỗi tháng).
Trình tạo công thức "Sportmaster"
Nguyên lý của dịch vụ này rất đơn giản: người dùng cần chỉ định sản phẩm muốn sử dụng trong công thức, chọn thời gian nấu và thiết lập ngoại lệ. Trí tuệ nhân tạo sau đó sẽ tạo ra ba lựa chọn món ăn dựa trên trải nghiệm của người dùng. Nếu bạn không thích công thức này, bạn có thể tạo lại công thức. Dịch vụ này hoàn toàn miễn phí.
Trình tạo công thức "Sportmaster"
Nguyên lý của dịch vụ này rất đơn giản: người dùng cần chỉ định sản phẩm muốn sử dụng trong công thức, chọn thời gian nấu và thiết lập ngoại lệ. Trí tuệ nhân tạo sau đó sẽ tạo ra ba lựa chọn món ăn dựa trên trải nghiệm của người dùng. Nếu bạn không thích công thức này, bạn có thể tạo lại công thức. Dịch vụ này hoàn toàn miễn phí.
Ảnh Sportmaster.
Thực hành bữa ăn
MealPractice là ứng dụng sử dụng trí tuệ nhân tạo để giúp việc lập thực đơn trở nên dễ dàng hơn. Dịch vụ này cung cấp cho người dùng những công thức nấu ăn được cá nhân hóa dựa trên sở thích ăn uống của họ. Chỉ cần chọn điểm bắt đầu - thịt - và chỉ ra mục tiêu mà người dùng đang theo đuổi. Ví dụ, giảm lượng carbohydrate tiêu thụ.
Ảnh của MealPractice.
MealPractice giúp bạn tạo ra những thực đơn cân bằng và đa dạng, giúp quá trình nấu nướng trở nên dễ dàng hơn. Dịch vụ này miễn phí nhưng chỉ có tiếng Anh.
Bữa ănMind
MealMind phân tích mục tiêu, tình trạng dị ứng và sở thích của người dùng, cũng như số lượng bữa ăn mong muốn và các thành phần có sẵn, để gợi ý các lựa chọn thực đơn tối ưu cho tuần đó. Phiên bản miễn phí chỉ có một thế hệ, dịch vụ này hoạt động bằng tiếng Anh.
Bữa ănMind
MealMind phân tích mục tiêu, tình trạng dị ứng và sở thích của người dùng, cũng như số lượng bữa ăn mong muốn và các thành phần có sẵn, để gợi ý các lựa chọn thực đơn tối ưu cho tuần đó. Phiên bản miễn phí chỉ có một thế hệ, dịch vụ này hoạt động bằng tiếng Anh.
Ảnh của MealMind.
Ông Cook
Ông. Cook giúp bạn dễ dàng sắp xếp, chia sẻ và tạo các công thức nấu ăn được cá nhân hóa với khả năng AI tiên tiến. Người dùng chỉ cần nhập các sản phẩm có sẵn. Sau đó, dịch vụ sẽ cung cấp ba công thức nấu ăn, trong đó có một công thức có thể được mô tả chi tiết hơn. Sau khi tạo, AI sẽ ghi lại tốc độ nấu, các bước chi tiết và danh sách các thành phần. Trong phiên bản miễn phí, số lượng yêu cầu bị giới hạn (20 yêu cầu mỗi tháng).
Ảnh của ông Cook.
III. KẾT LUẬN
Công nghệ hiện đại giúp việc thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn đặc biệt đối với các VĐV thể thao thành tích cao trong điều kiện tập luyện, thi đấu căng thẳng cần được sử dụng chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân bằng, phù hợp với môn thể thao cũng như giai đoạn huấn luyện để duy trì hiệu quả tập luyện và sức khỏe. Trí tuệ nhân tạo không chỉ giúp tiết kiệm thời gian lập thực đơn chính xác mà còn theo dõi sự cân bằng dinh dưỡng và cá nhân hóa chế độ ăn uống đối với từng VĐV. Những dịch vụ này đặc biệt hữu ích cho các VĐV và những người muốn tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh mà không gặp phải những biến chứng không đáng có.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Maughan RJ, Depiesse F, Geyer H. International Association of Athletics Federations. The use of dietary supplements by athletes. J Sports Sci 2007. 25 (Suppl 1) : S103–13. 10.1080/02640410701607395.
2. Разработка подходов к оптимизации и индивидуализации питания высококвалифицированных спортсменов разной специализации на основе системной оценки их физического состояния, адаптационного потенциала и пищевого статуса: отчет о НИОКТР / Тутельян В. А. – М.: Институт питания РАМН, 2007. – 164 с.
3. Федеральный закон от 1 марта 2020 г. N 47-ФЗ «О внесении изменений в Федеральный закон «О качестве и безопасности пищевых продуктов» и статью 37 Федерального закона «Об образовании в Российской Федерации».
4.https://www.sport-express.ru/zozh/food/reviews/neyroseti - dlyasozdaniya receptov-generatory-receptov-i-blyud-2312098/. Ngày truy cập 25/4/2025.
5. H.A Алиевич (2010) “Технология продуктов спортивного питания”. Nguồn: https://ac-t.ru/sports_nutrition_technology
Công nghệ hiện đại giúp việc thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn đặc biệt đối với các VĐV thể thao thành tích cao trong điều kiện tập luyện, thi đấu căng thẳng cần được sử dụng chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân bằng, phù hợp với môn thể thao cũng như giai đoạn huấn luyện để duy trì hiệu quả tập luyện và sức khỏe. Trí tuệ nhân tạo không chỉ giúp tiết kiệm thời gian lập thực đơn chính xác mà còn theo dõi sự cân bằng dinh dưỡng và cá nhân hóa chế độ ăn uống đối với từng VĐV. Những dịch vụ này đặc biệt hữu ích cho các VĐV và những người muốn tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh mà không gặp phải những biến chứng không đáng có.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Maughan RJ, Depiesse F, Geyer H. International Association of Athletics Federations. The use of dietary supplements by athletes. J Sports Sci 2007. 25 (Suppl 1) : S103–13. 10.1080/02640410701607395.
2. Разработка подходов к оптимизации и индивидуализации питания высококвалифицированных спортсменов разной специализации на основе системной оценки их физического состояния, адаптационного потенциала и пищевого статуса: отчет о НИОКТР / Тутельян В. А. – М.: Институт питания РАМН, 2007. – 164 с.
3. Федеральный закон от 1 марта 2020 г. N 47-ФЗ «О внесении изменений в Федеральный закон «О качестве и безопасности пищевых продуктов» и статью 37 Федерального закона «Об образовании в Российской Федерации».
4.https://www.sport-express.ru/zozh/food/reviews/neyroseti - dlyasozdaniya receptov-generatory-receptov-i-blyud-2312098/. Ngày truy cập 25/4/2025.
5. H.A Алиевич (2010) “Технология продуктов спортивного питания”. Nguồn: https://ac-t.ru/sports_nutrition_technology
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập thành viên để có thể bình luận bài viết này
Dịch vụ của Trung tâm
Thành viên
Tin được quan tâm nhiều nhất
-
Lễ công bố Quyết định công tác tổ chức và công tác cán bộ đối với Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia.
-
Lễ kết nạp Đảng viên mới năm 2024 của Chi bộ Trung tâm.
-
Công đoàn cơ sở Trung tâm tổ chức Hội thi nấu ăn chào mừng ngày Gia đình Việt Nam 28/6.
-
Đại hội Chi bộ Trung tâm huấn luyện thể thao quốc gia nhiệm kỳ 2025 – 2027.
-
Ban Giám đốc nhận bàn giao Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia Cần Thơ về Trung tâm Huấn luyện thể thao quốc gia.
-
Ban Giám đốc Trung tâm gặp mặt toàn thể viên chức, người lao động tại Ban Quản lý cơ sở Cần Thơ.
-
Lễ dâng hoa nhân dịp kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Thống kê
- Đang truy cập14
- Hôm nay3,187
- Tháng hiện tại86,006
- Tổng lượt truy cập4,014,615
Videos
